De duurzaamste tekstschrijver van Nederland(?)

Yep. Het klimaat. Ik ga het erover hebben. Omdat ik er niet meer omheen kan. Nee. Er niet meer omheen wíl. Maar vrees niet: het is een optimistisch verhaal. Had je niet verwacht, hè? 😁

Goed, waar komt dit vandaan? Jullie hebben mij hier nooit eerder over gehoord.

Het zit zo

Klimaatverandering knaagt al jaren aan me. Als aan zovelen. Maar tot nu toe had ik nooit het idee dat we echt in staat zijn om er ook iets aan te doen. Dit was ongeveer de duistere gedachtegang waarin ik lang heb lopen dwalen:

1. Er zijn te veel mensen
2. Met te veel meningen
3. Die te veel willen
4. Die wel weten dat er iets aan de hand is
5. Of dat ontkennen
6. Hoe dan ook: bijna niemand doet iets
7. Niemand wil veel moeite doen
8. Of te veel ervoor opgeven
9. Dus gaan we lekker door met CO2 uitstoten
10. En vervuilen
11. En doen we alsof er niets aan de hand is
12. Bovendien: het is toch al te laat

Vooral het laatste jaar was ik ervan overtuigd: het is te laat. We kunnen er niets meer aan doen. Dus laten we dan maar hopen dat het wel meevalt. Dat alle wetenschappers en modellen ernaast zitten.

En ach, deed ik niet al ‘genoeg’? Ik reis per OV. Fiets eerder dan dat ik de auto pak. Douche kort en niet iedere dag. Probeer energie niet te verkwisten. Kleine dingetjes. Weinig méér dat ik kon doen, toch? (Goh, net Rutte. Die beweert ook dat Nederland al ‘genoeg’ doet.)

Ondertussen keek ik naar mijn dochters, en vroeg me af: hoe hebben zij het later, als ik er niet meer ben? Mijn tijd zal het wel duren; als de échte problemen beginnen, ben ik zo’n beetje dood. Maar zij? Hoe hoog is de prijs die zij straks betalen? En hun kinderen? Moeten ze die überhaupt nog wel willen, straks?

Het is gek

Met mij persoonlijk is het nooit beter gegaan. Ik heb mijn leven hartstikke goed op de rit: liefdevol gezin, goede gezondheid, succesvol bedrijf, bovengemiddeld inkomen. Tegelijkertijd had ik het gevoel dat het helemaal misgaat, op globale schaal. En buiten mijn macht om.

Bovenstaande staat model voor bijna de hele wereld: met de mensheid is het nooit beter gegaan dan nu. Ongekende vrede en ongekende welvaart, wereldwijd. Tegelijkertijd dreigen we ten onder te gaan aan ons eigen succes.

Ik had het overzicht niet. Omdat ik bang was om op onderzoek uit te gaan. Dat meer kennis zou leiden tot meer zekerheid dat de mens onvermijdelijk ten onder gaat. Anders gezegd: ik keek bewust weg. Zodat het me niet nog vaker mismoedig en misantropisch zou maken.

Het omslagpunt

Toen las ik in de kerstvakantie De meeste mensen deugen van Rutger Bregman. Ja, óók die van Het water komt. En mijn wereld, mijn mensbeeld stond volledig op z’n kop.

De verhalen die Bregman deelt. De onderbouwing waarop hij die fundeert. Het optimisme dat van de pagina’s spat en je doordrenkt. Eindelijk vond ik een uitweg uit mijn hierboven beschreven gedachtegang. Er bleek opeens licht aan het einde van de tunnel.

Optimisme als een oase in de woestijn. Ik had het nodig. WIJ hebben het nodig in deze tijd. Nodig om de hedendaagse uitdagingen aan te kunnen. Nodig om te geloven dat we dat kunnen.

Dankzij Rutger Bregman durfde ik het klimaatprobleem weer onder ogen te komen. Durfde ik erover te gaan lezen. Om te weten te komen hoe het nou eigenlijk zit, waar we staan, en wat we (nog) kunnen doen.

Het vervolg

Na De meeste mensen deugen las ik Hoe gaan we dit uitleggen van Jelmer Mommers. Ondertitel: Onze toekomst op een steeds warmere aarde. En aangeprezen als ‘hét klimaatboek’.

Ik was nog wel even bang dat ik het optimisme van Bregman nu ging inruilen voor het pessimisme van Mommers. Die angst bleek gelukkig onterecht. De boodschap van Mommers:

Ja, we zitten in de shit. Maar nee, het is (waarschijnlijk) nog niet te laat. Opwarming kunnen we niet meer voorkomen, maar wél nog beperken. Sterker nog:

Als we nu de juiste maatregelen inzetten, leidt dat uiteindelijk tot winst op alle vlakken. Onze economie, onze gezondheid, de politieke verhoudingen in de wereld. Alles kán beter worden als we 100% voor nul ton CO2 in 2050 gaan. Bovendien:

Investeringen nu zijn lager dan de kosten van de maatregelen die we straks nodig hebben als we niets doen (hogere dijken en deltawerken, bijvoorbeeld).

Maar damn, dan moet er nog wel heel wat gebeuren. Gelukkig gebeurt er al heel veel. Dat laat Mommers ook zien. Er is een wereldwijde beweging van mensen, bedrijven en zelfs overheden die serieus met het probleem bezig zijn.

Dat stemt hoopvol. Die ontwikkelingen moeten alleen versnellen. Anders gezegd: er moeten (veel) meer mensen en bedrijven meedoen. Dan volgt ook het beleid, wereldwijd. In het boek staan concrete manieren waarop iedereen een steentje kan bijdragen.

En zo kwam na het optimisme van Bregman het activerende van Mommers.

Het actieplan

Een beter milieu begint… Nou ja, dat kun je zelf wel invullen. Ik ga dan ook niemand vertellen wat hij/zij kan/moet doen. Ik ga niemand veroordelen voor wat hij/zij wel/niet doet.

Zelf ben ik al erg laat op dit feestje. Maar nu maak ik – samen met mijn vrouw – een aantal keuzes. Wie weet inspireert dat anderen. Mensen doen elkaar in alles na, dus simpelweg erover praten en een voorbeeld geven is het beste wat je kan doen. Dus nee, ik ga niet prediken.

Dit is wat ík doe of ga doen:

Doneren

Ik doneer een deel van mijn omzet aan Urgenda, Milieudefensie en Trees for All. (Daarnaast doneer ik ook aan GiveDirectly, maar dat is geen klimaatdoel. Wél de moeite waard om je eens in te verdiepen, trouwens.)

Urgenda en Milieudefensie vechten aan de voorhoede, om overheden en bedrijven te dwingen te luisteren. En ze hebben al prachtige dingen bereikt. Denk aan de rechtszaak tegen de Nederlandse staat, die ze wonnen.

Trees for All plant bomen en beschermt bossen. Ingewikkelder is het niet. Maar wel cruciaal om CO2 terug te dringen.

Beleggen in duurzaamheid

Vanaf januari 2020 beleg/investeer ik 10% van mijn omzet maandelijks in duurzame projecten via Meewind. Hoe meer mensen dit doen, hoe sneller onze ‘transitie’ naar duurzame energie.

Is trouwens ook simpelweg slim: duurzame energie is een enorme groeimarkt. Het is onvermijdelijk dat die groei toeneemt. Momenteel zit er 6 tot 9 procent rendement op.

Dus ja: ik word er als het goed is beter van. En nee, dat ondermijnt mijn motivatie niet. Zoals Bregman het zegt: stel dat je van iets goeds doen slechter zou worden. Dat zou de hel zijn. Het is toch prachtig dat investeren in duurzaamheid een win-winsituatie is?

(Voor mij is er zelfs nog een extra ‘win’: opdrachtgevers hebben nu een extra reden om voor mij te kiezen. ?)

Verduurzamen

Mijn vrouw en ik consumeren hoe langer hoe bewuster. Vlees, palmolie, plastic; we hebben ze in het vizier. Maar óók spullen kopen die we niet echt nodig hebben. Zoals een nieuwe telefoon terwijl de oude het nog prima doet.

Ik zei al dat ik voornamelijk het OV en de fiets gebruik. De auto pak ik alleen als het echt niet anders kan.

Daarnaast vlieg ik sinds 2012 niet. (Toegegeven: dit kan in de toekomst in conflict komen met onze wil om terug te gaan naar Nepal, een land dat ons hart gestolen heeft. Ik hoop dat tegen die tijd de mogelijkheden om CO2 te compenseren betrouwbaarder zijn.)

Verspreiden

Van de boeken van Bregman en Mommers heb ik zowaar zendingsdrang gekregen. Dat moge inmiddels duidelijk zijn. 😇

Daarom heb ik óók besloten om de boeken te verspreiden. Mijn opdrachtgevers krijgen 1 van beide van me cadeau. Evenals mijn vrienden, familie en kennissen. Inmiddels heb ik er al 15 weggegeven.

Zoals ik al zei: het schaamteloze optimisme van beide auteurs hebben we nodig.

Maakt dit van mij de duurzaamste tekstschrijver van Nederland?

Ik heb geen idee; ik heb het niet onderzocht. Ik hoop zelfs van niet. Ik hoop oprecht dat alle tekstschrijvers van Nederland duurzamer zijn dan ik. Of worden. Pak dit USP van me af! Beter nog: laten we er een wedstrijd van maken.

Het is nodig. Voor een betere toekomst voor onze kinderen, en hun kinderen. Clichématiger kan ik het niet zeggen. Maar verdomd als het de waarheid niet is.

Voor nu ben ik het pessimisme, het cynisme en de wanhoop voorbij. Natuurlijk, ze kunnen me weer inhalen. Dat hangt af van de ontwikkelingen in de wereld het komende decennium.

Maar de hoop, het geloof en optimisme dat ik nu voel? Dat is heerlijk. Eerlijk waar: het doet wonderen voor mijn geestelijke gezondheid.* Je zou het zelf eens moeten proberen. 😉

* Het klimaatprobleem blijkt ook echt mentale problemen te veroorzaken (bron: trouw.nl). Volgens mij de beste remedie: in actie komen.